Kurban; Kurban bayramı günlerinde, Allahü tealanın rızasını
kazanmak niyetiyle kesilen hayvandır. Kurban kesmek, sünnet-i müekkededir.
Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:
“Adem oğlu, Nahr günü, kan akıtmaktan, Allahü tealaya
daha sevimli bir amel işlememiştir. Şüphe yok ki kurban edilen hayvan kıyamet
günü; boynuzları, kılları ve ayakları ile gelir. Onun kanı daha yere düşmeden,
Allah onu kabul eder. Binaenaleyh onun için gönlünüzü hoş tutun.”
“Ben, kurban kesmekle emrolundum. Sizin için de
sünnettir.”
“Kurbanlarınızı tazim edin! Çünkü onlar, Sırat
üzerinde bineklerinizdir.”Bir kimse; kurban bayramında kurban kesmeyi adarsa,
artık onun kurban kesmesi farz olur, kesmezse günahkar olur.
Kesen kimse; farz olan kurbanın etini yiyemez,
bakmakla mükellef olduğu kimselere ve zenginlere yediremez.
Derisi dahil tamamını fakirlere vermesi gerekir. Ne
farz ne de sünnet olan kurbanın hiçbir şeyi satılmaz. Fakir kimse, kendisine
verilen kurban etini satabilir, fakat zengin satamaz.
Kurbanlık
hayvanın şartları
Kurban edilecek hayvanda, aranan şartlar şunlardır:
1- Kurban olacak hayvanın; koyun, keçi, sığır, manda
ve deve cinsinden olması lazımdır. Başka cins hayvandan kurban olmaz.
Koyunun kurban olabilmesi için; en az bir yaşını
bitirip ikiye girmiş olması gerekir.
Keçi, sığır ve mandanın, en az iki yaşını bitirip üç
yaşına girmiş olması gerekir.
Devenin ise, en az beş yaşını bitirip altıya girmiş
olması gerekir.
Koyun ve keçi, ancak bir kişi için kesilebilir. Deve,
sığır ve manda ise, yedi kişi için de kesilebilir.
2- Hayvanın; kurban olmasına mani bir kusurunun
bulunmaması. Kör, topal, çok zayıf, hasta; kulağı, kuyruğu, memesi veya dili
kesik; dişlerinin tamamı veya çoğu dökülmüş olan hayvandan kurban olmaz.
3- Kurbanın; zamanında kesilmesi gerekir. Kurban
kesmenin ilk vakti; kurban bayramının birinci günü, güneş doğduktan sonra, iki
rekât bayram namazı kılacak ve bayramın iki hutbesini okuyacak kadar zaman
geçdikten sonra başlar ve bayramın dördüncü günü, güneşin batışına kadar devam
eder. Gece vakti, kurban kesmek mekruhtur.
4- Niyet etmek. Niyet; kurban kesileceği zaman
getirilebildiği gibi, daha önce de getirilebilir. Kurbanı keserken:
“Allahümma haza minke ve ileyke fetekabbel minni kema
tekabbelte min seyyidina Muhammedin nebiyyike ve İbrahime halilike” demek
sünnettir.
Kurban etini veya derisini satmak caiz değildir. Kesen
kimse, adak olmayan kurbanın etinden yiyebilir, ailesine ve hatta zenginlere de
verebilir. Sadece bir parçasını çiğ olarak, fakirlere vermek şarttır.
Akika kesmek
sünnettir
Bebeği olan kimsenin, akika kesmesi sünnet-i
müekkededir. Akikayı, doğumun yedinci günü kesmek sünnettir. Çocuğun doğduğu
gün, bu yedi güne dahildir.Çocuk ergenlik çağına varıncaya kadar akikası, onun
nafakasını vermekle mükellef olan kimse tarafından kesilir. Bu süre içinde
kesilmediği takdirde, ergenlik çağından sonra, kendisi kesebilir.Erkek çocuk
için iki, kız için bir hayvan kesilir. Güneş doğarken kesmek müstehabdır.
Akikayı
keserken şöyle denir:
“Bismillahi vallahü ekber Allahümme haza minke ve
ileyke Allahümme hazihi akikatü fülan.”
Meali: (Allah’ın ismiyle, Allah en
büyüktür. Allah’ım! Bu, sendendir ve sanadır [senin rızan için kesiliyor.]
Allah’ım! Bu, falancanın akikasıdır.)
Akika kesilince kemikler kırılmadan, eti sıyrılır ve
pişirilip dağıtılır. Eti fakirlere göndermek, onları eti yemeğe davet etmekten
efdaldir. Sadece sağ ayağı, uyluk’un köküne kadar çiğ olarak ebeye verilir.
Kurban olacak hayvanda aranan şartlar, akika olacak
hayvanda da aranır. Ancak akika her zaman kesilebilir. Kurban ise, sadece
kurban bayramında kesilir.
Doğumun yedinci günü akika kesildikten sonra, bebeğin
saçının tıraş edilmesi, kesilen saçın ağırlığınca altın, bu mümkün değilse
gümüş sadaka verilmesi sünnettir. Sonra çocuğa güzel bir isim verilir.
Bebek ilk doğduğu zaman; sağ kulağına ezan, sol
kulağına da ikamet okumak ve ağzına hurma sürmek sünnettir. Hurma yoksa, başka
bir tatlı sürülür. Doğumdan sonra babayı tebrik etmek de sünnettir.
